Ο Αμερικανός ποιητής Λόρενς Φερλινγκέτι (Lawrence Ferlinghetti) ήταν ένα από τα ιδρυτικά και εξέχοντα μέλη των beat ποιητών, του κοινωνικού και λογοτεχνικού κινήματος αμφισβήτησης που άνθισε στις ΗΠΑ την δεκαετία του ’50. Ο ίδιος δεν ήθελε να τόν εντάσσουν στο κίνημα των Μπητ ως ποιητή και σε κατά καιρούς δηλώσεις του ανεφερε ότι η ποίησή του κινείται στην γραμμή του Τ.Σ Έλιοτ.
Έγραφε ποιήματα «που θα είναι κατανοητά από όλους και όχι από μια δράκα διανοουμένων». Έντονα πολιτικοποιημένος, αντιτάχθηκε σε όλες τις αμερικανικές επεμβάσεις στο εξωτερικό, από τον Πόλεμο του Βιετνάμ (1955-1975) έως την Εισβολή στο Ιράκ (2003). Δήλωνε «αναρχικός της καρδιάς», αλλά και οπαδός του σκανδιναβικού μοντέλου του δημοκρατικού σοσιαλισμού.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Λόρενς Φερλινγκέτι γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1919 στην πόλη Γιόνκερς της πολιτείας της Νέας Υόρκης. Λίγο πριν από την γέννηση του, ο ιταλικής καταγωγής πατέρας του πέθανε και η γαλλικής καταγωγής μητέρα του παρέμεινε για καιρό έγκλειστη σ’ ένα νοσοκομείο ψυχικών νοσημάτων. Έτσι ανέλαβε να τόν μεγαλώσει μια συγγενής του με την οποία έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Γαλλία. Αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Λονγκ Άιλαντ τής Νέας Υόρκης, όπου η θετή μητέρα του εργαζόταν ως εσωτερική παιδαγωγός σε μια οικογένεια.
Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φερλινγκέτι υπηρέτησε ως αξιωματικός στο Αμερικανικό Ναυτικό και μετά την αφυπηρέτησή του ξεκίνησε πανεπιστημιακές σπουδές. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και πήρε μάστερ από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία και το 1951 έλαβε το διδακτορικό του στη συγκριτική λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Την ίδια χρονιά νυμφεύτηκε την συμπατριώτισσα και συμφοιτήτριά του, Σέλντεν Κίρμπυ-Σμιθ, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά. Το ζευγάρι θα χωρίσει το 1976.
Το βιβλιοπωλειο «City Lights» και «Το Ουρλιαχτό» του Γκίνσμπεργκ
Με την επιστροφή του στις ΗΠΑ, άνοιξε ένα βιβλιοπωλείο στο Σαν Φρανσίσκο (μαζί με τον Πίτερ Ντ. Μάρτιν), με την επωνυμία «City Lights», το οποίο ήταν ένα από τα πρώτα στέκια των Μπητ. Το βιβλιοπωλείο διέθετε και εκδοτικό τμήμα και ήταν το πρώτο που εξέδωσε την ποίηση των Μπητ. «Το City Lights έγινε το μοναδικό μέρος όπου μπορούσες να πας, να καθίσεις και να διαβάσεις βιβλία χωρίς να σε πιέζουν να αγοράσεις κάτι… Επίσης, ήμουν την άποψης ότι ένα βιβλιοπωλείο θα έπρεπε να είναι το επίκεντρο της διανόησης», είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή του στο Hartford Courant το 2006.
Το 1957, κυκλοφόρησε το εμβληματικό ποίημα του Άλεν Γκίνσμπεργκ «Το Ουρλιαχτό» («The Howl»), γεγονός που στοίχισε στον Φερλινγκέτι μια σύλληψη για κατοχή υλικού με άσεμνο περιεχόμενο. Η δίκη τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς στο Σαν Φρανσίσκο έλαβε μεγάλες διαστάσεις και βοήθησε στην γνωριμία του κινήματος με το ευρύ κοινό. Ο εκδότης θα απαλλαγεί τελικά με βάση την Πρώτη Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος περί ελευθερίας του λόγου. Εκτός από έργα των Γκίνσμπεργκ, Κέρουακ και Μπάροους, ο Φερλινγκέτι εξέδωσε επίσης έργα των Νιλ Κάσαντι, Γκάρι Σνάιντερ, Γκρέγκορι Κόρσο, Σαμ Σέπαρντ και Τσαρλς Μπουκόφσκι.
Τα ποιήματα του Φερλινγκέτι
Τα ποιήματά του Φερλινγκέτι, που «αφηγούνται μικρές ιστορίες και πλάθουν δυνατές εικόνες», είναι γραμμένα για να διαβάζονται φωναχτά, μερικές φορές μάλιστα τά συνέθετε ηχογραφώντας τα απευθείας στο μαγνητόφωνο. Η ποίησή του ήταν πολύ δημοφιλής στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και στα καφενεία όπου σύχναζαν οι νεαροί αμφισβητίες.
Το πιο δημοφιλές έργο του παραμένει η συλλογή ποιημάτων «A Coney Island of the Mind» («To Κόνυ Άιλαντ του μυαλού», 1958), που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες του κόσμου και έχει πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα.
Επιτυχία γνώρισε επίσης το μεγάλο ποίημά του «Tentative Description of a Dinner Given to Promote the Impeachment of President Eisenhower» («Απόπειρα περιγραφής ενός δείπνου που δόθηκε για να προωθηθεί η παραπομπή σε δίκη τού Προέδρου Αϊζενχάουερ», 1958).
Αλλά και πολλές από τις μεταγενέστερες δημιουργίες του διατηρούν τον ίδιο πολιτικό προσανατολισμό, όπως λόγου χάρη, οι συλλογές «One Thousand Fearful Worlds for Fidel Castro» («Χίλιες φοβερές λέξεις για τον Φιντέλ Κάστρο, 1961), «Where Is Vietnam» («Πού είναι το Βιετνάμ», 1965), «Tyrannus Nix?» ( Τύραννος Νιξ, 1969) και «Who Are We Now?» («Ποιοί είμαστε τώρα;», 1976).
O Λορενς Φερλινγκέτι πέθανε στις 22 Φεβρουαρίου σε ηλικία 101 ετών. Όταν ρωτήθηκε πώς κατάφερε να παραμένει πολυγραφότατος και να φτάσει μέχρι τα 100, είπε στο NPR: «Να γελάς πολύ και θα ζήσεις περισσότερο».
